Restorasyon Güncesi

26 NİSAN 2023

Kız Kulesi restorasyonunda son aşamalara gelinmiştir. Cephe ve kubbedeki imalatların tamamlanması üzerine iskeleler kaldırılmıştır. Kıyı tahkimat çalışmaları tamamlanarak, önceki paylaşımlarımızda belirtmiş olduğumuz ada etrafındaki geçici dolgu kuzey yönünden başlanarak kaldırılmaya devam etmektedir. Peyzaj düzenlemeleri yapılmakta, peyzaj mobilyaları montajı devam etmektedir. Elektrik ve mekanik tesisat montajları yapılmaktadır. Kulenin batı yönündeki tek katlı tarihi II.Mahmut dönemi yapısı restorasyonu tamamlanmak üzeredir. Kule içi ve kale avlu son imalatları yapılmakta ve Kız Kulesi’nin bir an önce ziyarete açılması için özveri ile bütün ekiplerin çalışması devam etmektedir.

Şekil 1: İskelelerin sökülmesi sonrası ortaya çıkan Kule genel görünümü

Şekil 2: Kıyıdaki geçici dolguların kaldırılma aşaması görüntüsü

Şekil 3: II.Mahmut Dönemi Yapısı İmalat Aşaması ve peyzaj imalatları

Şekil 4: 19.yy sonlarından günümüze ulaşmış özgün mermer kitabe, sütunlar ve sahanlık döşemelerinin korunarak aslına uygun yerlerine yerleştirilmesi

Şekil 5: Peyzaj taş kaplama ve aydınlatma-oturma amaçlı mobilyaların imalat aşaması görüntüsü

Şekil 6: II.Mahmut Dönemi Binası Bağdadi İç sıva Uygulaması Görüntüsü

Şekil 7: Kale iç avlu merdiven imalat aşaması görüntüsü

Şekil 8: Kule içi merdiven imalat aşaması görüntüsü

Şekil 9: Peyzaj İmalatları Aşaması Görüntüsü

7 MART 2023

Kız Kulesi restorasyonunda önceki paylaşımlarımızda belirtmiş olduğumuz kubbe ahşap imalatları tamamlanmış, kubbe görüntüsü aslına uygun olarak yeniden ortaya çıkarılmış, kaplama ve sonlandırma aşamasına geçilmiştir. Tarihi yığma duvarlardaki güçlendirme çalışmaları tamamlanmıştır. İmalatları tamamlanan kale duvarlarında iskele sökümleri gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Diğer mahallerde de iskele sökümlerine devam edilecektir. Kız kulesinin bekası açısından kule ve kale restorasyon çalışmalarına ilave olarak ada çevresinde ortaya çıkan zemin zafiyetlerine yönelik tahkim çalışmaları başlamış ve zemin güçlendirme çalışmaları devam etmektedir. Ada sınırları hizasında ortalama 24 metre derinlikteki ana kayaca ankre çelik-betonarme bütünleşik kazık imalatı yapılmaktadır. Böylece yapının etrafı olası sarsıntılara, zemin kaymalarına ve diğer oluşabilecek tehlikelere karşı güçlendirilmektedir. Ada bünyesinde gerçekleşen tahkim güçlendirme ve kule-kale mahallerindeki diğer imalatlar koordineli olarak devam edilmektedir.

Şekil 1. Ahşap külahın yapım aşamasından görüntüler

Şekil 2. Ahşap külahın yapım aşamasından görüntüler

Şekil 3. Köşe Çelik Sac Takviyeli Yapısal Ahşap Duvarların Kaplama Öncesi Görünümü

Şekil 4. Kubbe katı imalat aşaması iç görüntüsü

Şekil 5. Yapısal ahşap ve çelik takviyelerle oluşturulmuş iç mekan görüntüsü

Şekil 6. Kubbede Ahşap İmalatlarının tamamlanmasına müteakip başlanan kurşun altı keçe ve kurşun kaplama imalatı görüntüsü

Şekil 7. Kubbede Ahşap İmalatlarının tamamlanmasına müteakip başlanan kurşun altı keçe ve kurşun kaplama imalatı görüntüsü

Şekil 8. İmalatları tamamlanan kale duvarlarındaki iskelenin sökülmesi sonrası görünümü

Şekil 9. Kale duvarı yürüyüş yolu çelik karkas imalat aşaması görüntüsü

Şekil 10. Tarihi duvarların güçlendirme ve derz imalatları sonrası görüntüsü

Şekil 11. Ada çevresinde yapılan çelik-betonarme kazıklarla yapılan zemin güçlendirme imalat aşaması görüntüsü

Şekil 12. Ada çevresindeki tahkimi yapmak için geri alınacak geçici dolgu

11 OCAK 2023

Restorasyon çalışmalarında gelinen son aşamada, önceki kamuoyu paylaşımlarımızda belirtilen sökümler sonrası aslına uygun yeniden yapım başlamış ve devam etmektedir. Kulede, korunan tarihi duvarların üzerinde çelik döşeme imalatı tamamlanarak, bayrak direği yerine yerleştirilmiştir. Çelik yapısal elamanların imalatı sonrası ahşap imalatlar başlamıştır. Ahşap külahlı yapısal tasarımın kapı-pencere boşluklarını barındıran duvar aksı hizası imalat tamamlanmak üzeredir. Külah konikliğini meydana getiren ahşap elemanların imalatına devam edilmektedir. Kule ve kale kargir beden duvarlarında paslanmaz çelikle oluşturulan güçlendirme amaçlı hatıl imalatı ve derz imalatları devam etmektedir.

Kale yapısının Üsküdar tarafına bakan cephede bulunan ahşap II.Mahmut yapısı, kale avlusu ve kule iç merdiven imalatlarındaki çalışmalar bundan sonraki süreçte gerçekleştirilecektir. Ayrıca Kız Kulesi adası üzerinde bulunan zemin deformasyonları ve iskelelerin mevcut durumuna yönelik Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’nden tespit yapılması ve gerekli önlemlerin alınması talep edilmiştir. Bu kapsamda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’nce 2022 yılında yapılan tespitlerde deniz dalgaları ve büyük depremler sebebiyle temelde deformasyonlar meydana geldiği ve zeminde, dalgaların adanın zeminini aşındırdığı ayrıca geçen zamanda, usturmaça, baba ve halkaların kullanılamaz hale geldiği, rıhtım yapılarının kullanılamaz halde olduğu ve tahkimat yapısındaki blok taşların deniz içerisine dağılmış halde olduğu tespit edilmiştir. Bakanlığımızca, üst yapıdaki restorasyon ve güçlendirme çalışmaları yapılmaktadır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’nce de İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu ve Danışman Heyetince onaylı projelere göre Kız Kulesi adasında kaya tahkimat ve kazık imalatlarıyla kuşaklama yapılarak stabilitesinin kalıcı olarak sağlanmasına yönelik çalışmalara başlanacaktır.

Şekil 1.

Şekil 2. Kargir duvarlar bünyesinde paslanmaz çelik donatılarla hatıl oluşturularak depreme karşı güçlendirilmektedir.

Şekil 3. 1999 yılında yapılmış ve yapıya statik olarak katkısı olmayan kuşaklar sökülüp yapıdan uzaklaştırılmıştır.

Şekil 4. Kale duvarlarındaki dendan harpuştaları tamamlanmıştır.

Şekil 5. Kule balkon döşemesi imalat aşamaları

Şekil 6. Sekizgen çelik döşeme imalatı

Şekil 7. Bayrak direğinin montajının yapılıp ahşap imalatlarına başlanması

Şekil 8. Ahşap imalat aşamaları

Şekil 9.

Şekil 10. Ahşap imalat aşamaları

Şekil 11. Kule içi betonarme merdivenlerin itinalı sökümü sonrası durumu

Şekil 12. Alem ve paratoner montajı yapılması

Şekil 13. Bayrak direği etrafındaki iskelenin sökülmesi

Şekil 14.

Şekil 15. Adanın etrafında gerçekleştirilecek olan kazık ve kaya tahkimat imalatları

14 Eylül 2022

Geçtiğimiz aylarda kamuoyu ile de paylaşılmış olan teknik raporlar doğrultusunda revize edilen restorasyon projesi kapsamında tarihi yapının özgün dokusuna koruma ve mühendislik bilimi açısından uygun olmayan bölümlerin sökümüne devam edilmektedir. 16 Ağustos 2022 tarihli bilgi notunda sökümüne başlanacağı belirtilen külah bölümündeki söküm imalatları anıtın özgün kısımlarına zarar vermeyecek şekilde tamamlanmıştır. Bu işlem sırasında yukarıda adı geçen teknik raporlarla ömrünü tamamladığı tespit edilen ve aşağıdaki fotoğraflarda da görüldüğü üzere 1944 yılında betonarme yapım tekniğiyle inşa edilmiş olan kısımlar yapıdan uzaklaştırılmıştır.

Kız Kulesi’nin külah kısmının Sultan II. Mahmut dönemi restitüsyonu esas alınarak hazırlanan ve 10 Ağustos 2022 tarihinde revizyonu onaylanan restorasyon projesine göre özgün malzemelerle yeniden inşasına başlanacağı hususu kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Şekil 1. Sökümü yapılan külah kısmının 1944 yılındaki inşa sürecine ait fotoğraflar

Şekil 2,3. Betonarme külah söküm aşamaları

Şekil 4,5. Betonarme külahın yapıdan uzaklaştırılmasından sonra yapının durumu

Şekil 6. Betonarme külahın yapıdan uzaklaştırılmasından sonra yapının durumu

16 Ağustos 2022

Bir önceki bilgi notunda Koruma Kurulu kararı doğrultusunda sökümüne başlanacağı belirtilen bayrak direğindeki çalışmalar tamamlanmış olup, yapının külah bölümündeki diğer betonarme elemanların sökümlerine devam edilecektir.

Ayrıca, restorasyon sürecinde elde edilen veriler ışığında güncellenen restitüsyon çalışmasının ve yapının sökülen kısımlarının özgün malzemelerle yeniden inşa edilmesini sağlayacak restorasyon projesinin İstanbul 6 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 10 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla onaylanmış olduğu kamu oyuna saygıyla duyurulur.

Şekil 1. Betonarme kule gönderinin üst kotlarında uygulanan söküm yöntemi

Şekil 2. Betonarme kule gönderinin alt kotlarınında kullanılan söküm yöntemi

Şekil 3. Betonarme kule gönderinde deniz kumu kullanımı

Şekil 4. Betonarme kule gönderinde deniz kumu kullanımı

25 Temmuz 2022

Restorasyon işinin önemli bir kısmını 1940’larda yapıya eklenen betonarme bölümlerin sökümü oluşturmaktadır. İlk etapta güçlendirilerek korunması planlanan bu bölümlerde işin başlamasıyla birlikte yapılan incelemeler sonucunda, beton malzemenin deniz kumu ve kabuğu kullanımı nedeniyle özelliklerini kaybettiği, demir donatıların aşırı korozyona uğradığı ve çatlaklara sebep olduğu görülmüştür. Bu durum danışman hocalarımız tarafından da raporlanarak betonarme kısımların tamamen sökülmesi yönünde karar alınmıştır. Kulenin külah kısmının sökümünü de içeren bu işlem koruma kurulu tarafından onaylanmış olup, sökülen kısımların özgün malzemelerle yeniden inşa edilmesine ilişkin uygulama projelerinin geliştirilmesine devam edilmektedir.

Bayrak direğinin söküm çalışmaları öncesinde bakır alemin itinalı sökümü gerçekleştirilmiş ve alemin parçaları belgeleme ve konservasyon çalışmaları için atölyeye alınmıştır. Bakır alem üzerinde altın varak kalıntıları tespit edilmiş ve görülen bozulmalar çizim ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Bununla birlikte bayrak direği üzerinde ve direk ile külahın birleşim kısmında rüzgâr yükü ve malzeme özelliklerinin kaybolması nedenli bazı çatlaklar görülmüştür. Dayanım özelliğini kaybetmiş betonarme elemanların söküm işlemlerine Koruma Kurulu kararı doğrultusunda başlanacaktır.

Şekil 1. Betonarme bayrak direğinde görülen çatlaklar

Şekil 2. Betonarme bayrak direğinin durumu

Şekil 3. Konservasyon çalışmaları öncesinde bakır alemin durumu